Neslinin tükendiği sanılan ‘Bakır kazteresi’ sosyal medya sayesinde bulundu
Ege Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi iş birliği ile 2000’lerin başında neslinin tükendiği zannedilen endemik bitki ‘Bakır kazteresi’ (Arabis lycia) tekrar bulunarak, bilim dünyasına kazandırıldı. Bitkinin keşif sürecini anlatan Doç. Dr. Hasan Yıldırım, “Vatandaşlardan Sıtkı Özkaya’nın doğa gezisi sırasında pembe çiçekli bir bitkiyi fotoğraflayıp sosyal medyada paylaşmasıyla bu bitki üzerinde çalışmalar yaptık. Sosyal medya aracılığıyla bitki keşifleriyle ilgili son yıllarda ciddi artış var” dedi.
Öğretmen Sıtkı Özkaya, Antalya- Korkuteli sınırlarında yer alan Eren Dağı'na gerçekleştirdiği doğa gezisi sırasında fotoğrafladığı pembe çiçekli, farklı görünümlü bitkiyi sosyal medya platformlarında paylaşınca bitkinin tanımlanması için akademi dünyası da harekete geçti.
Bölgeye giden Ege Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi akademisyenleri, bitkinin 2000'lerin başında neslinin tükendiği sanılan endemik bitki 'Bakır kazteresi' olduğunu keşfetti.
Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı öğretim üyesi, Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi Yönetim Kurulu üyesi Doç. Dr. Hasan Yıldırım, Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü'nde konu uzmanı Doç. Dr. Barış Özüdoğru ve Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü görevlisi Erdinç Oğur, Antalya Bakır Dağı'nda daha önce keşfedilen ama nesli tükendiği sanılan bitkiyi, bitki dünyasına yeniden kazandırdı.
'NESLİNİN TÜKENDİĞİ ZANNEDİLİYORDU'
Bu bitkinin 2000'li yılların başında Bakır Dağı'nda keşfedildiğini kaydeden Doç. Dr. Yıldırım, "Bu bitki bulunduktan hemen sonra konu uzmanları alanda yaptıkları araştırmalarda bitkiye bir daha rastlayamamıştır. Detaylı çalışmaların sonunda herhangi bir bulguya rastlanmadığı için bitkinin neslinin tükendiği sonucuna varıldı.
Aradan yıllar geçti, Sıtkı Özkaya isimli bir öğretmen, doğa gezisi sırasında çektiği pembe renkli kaya üzerinde yetişen bir bitkinin fotoğrafını sosyal medya grubunda paylaştı. Bitki üzerine yaptığımız çalışmalarda bu bitkinin 'Bakır kazteresi' olduğunun farkına vardık, böylelikle bitki yeniden keşfedilmiş oldu. Şu an makalemizi hazırladık, bilim dünyasında bu bitkinin yeniden keşfedildiği duyurulmuş olacak” diye konuştu.
'BULMUŞKEN YİTİRİLMEMELİ'
Eren Dağı'nda 2 bin 500 metre civarında bu bitkiye ait 300 kadar örneğe rastladıklarını belirten Doç. Dr. Yıldırım, "Zirveye kadar bir yayılışın olduğunu gördük. Zirveye yakın bitkiler üzerinde tohum ve meyveye rastladık ancak daha aşağılarda tohum ve meyveye rastlamadık. Burada bir sıkıntı olduğunun farkındayız.
Büyük olasılıkla iklim değişikliği sebebiyle bu bitkinin tozlayıcılarının etkilendiğini düşken yeniden yitirmemekünüyoruz. Bu bitkiyi yeniden keşfettik ancak neslinin tükenmekte olduğunu söyleyebiliriz. Bulmuş için gerekli çalışmalar yapılmalıdır" dedi.
Öte yandan sosyal medya aracılığıyla bitki keşifleriyle ilgili son yıllarda ciddi artış olduğunu da dile getiren Doç. Dr. Yıldırım, "İnsanlar doğaya yöneldikçe doğada fotoğrafladıkları canlıları platformlarda paylaşarak bilim insanlarına ulaştırabiliyorlar. Bugüne kadar bu şekilde birçok yeni tür keşfedildi.
Ülkemizde ilk olarak bir böcek kapan bitkisi sosyal medyada paylaşılan bir fotoğraftan yola çıkılarak bilim dünyasına tanıtıldı. Bu bitki dünyada ilk sosyal medya aracılığıyla keşfedilen bitki olmuş oldu. Şu anda ise bu tür örnekler artarak devam ediyor" diye konuştu.
