Türkiye’de nesli tükenme tehdidi altındaki 9 öncelikli türden 1’i olan ve Çevre Koruma Kanunu kapsamında doğadan toplanması ve ihraç edilmesi yasaklanan kum zambakları, Menderes Özdere Tahir Çamur Turizm Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencilerinin çabalarıyla koruma altına alındı. Sahili ve turkuaz deniziyle her yaz binlerce turistin geldiği Özdere’nin aynı zamanda kum zambaklarına ev sahipliği yaptığını belirten öğrenciler, bilinçsiz kullanım ve turizm baskısının bu nadir bitkinin yaşam alanlarını tehdit ettiğini dile getirdi. Öğrenciler, hazırladıkları ‘Ege’nin Beyaz Mucizesi: Kum Zambakları İçin Harekete Geçme Zamanı’ başlıklı makaleyle TÜRÇEV’in yarışmasına katılmaya hak kazandı.
‘ÇEVRE OKURYAZARI ÖĞRENCİLER’
Amaçlarının dersleri sınıflardaki teorik bilgilerden çıkarıp öğrencilerin günlük hayatla bağlantılarını sağlamak olduğunu ifade eden Menderes Özdere Tahir Çamur Turizm Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Biyoloji Öğretmeni Gülgün Çakmak, bu nedenle çoğunlukla uygulamalı eğitimler verdiklerini belirtti. Çevrenin Genç Sözcüleri programı ile ilgili her yıl çalışmalar yaptıklarını kaydeden Çakmak, “Amacımız öğrencilerin çevreye, doğaya, canlılara duyarlı olması, okuldan sonraki hayatlarında da çevre okuryazarı olarak yaşamlarını devam ettirebilmeleri” diye konuştu.
Öğrencilerin sahaya inip kumluk alanları adım adım gezerek bitkileri işaretlediğini anlatan Çakmak, “Bazıları sağlıklıyken bazıları zarar görmüştü. Orta mahalle Azmak kıyısından başlayarak Gençlik Parkı’na kadar olan sahilde dağınık olarak görülen kum zambaklarını inceleyerek fotoğrafladılar. Toplam 74 kum zambağı tespit edildi. Ayrıca Cumhuriyet Mahallesi’nin oteller bölgesinde de kum zambakları gözlemlediler” dedi.
Coğrafya öğretmeni Burcu Engin de öğrencilere kılavuzluk yaparak onların çevre bilinçlerini arttırmayı ve çevreye duyarlı kişiler yetiştirmeyi hedeflediklerini ve her yıl bu yarışmaya katıldıklarını ifade etti.
’74 KUM ZAMBAĞI TESPİT ETTİK’
Biyoloji dersinde işledikleri biyoçeşitlilik konusu üzerine çevrelerindeki canlıları incelemeye başladıklarını söyleyen 9’uncu sınıf öğrencisi Doruk Ege Sönmez (15), “Canlıları incelerken yazın sahilde gördüğüm kum zambakları üzerine çalışmaya başladık. Kum zambaklarının Türkiye’de nesli tükenme tehdidinde olan 9 canlıdan 1’i olduğunu öğrendim” dedi.
Mustafa Emir Onat (15) da “Bu yılki konumuz ekosistem restorasyonu olduğu için biz de kum zambaklarının bu konu için uygun olduğuna karar verdik. 74 adet kum zambağı tespit ettik ve ardından belediyeye koruma altına alınması için başvurduk. Onlar da bize destek oldular. Sonra sahile bilgilendirici tabelalar yerleştirildi” diye konuştu.
BROŞÜR HAZIRLAYIP SOSYAL MEDYADA PAYLAŞTILAR
Efsa Naz Kılçar (15), “Araştırma yaparken bu konuda çalışmaları olan Prof. Dr. Füsun Gürsel Çelikel’e ulaştık. Kum zambaklarının sadece peyzaj değeri olmadığını, tıp ve eczacılık gibi alanlarda da çalışma konusu olduğunu öğrendik” ifadelerini kullandı.
Helin Mira Ertuğrul (15), “Kum zambakları ile ilgili bir anket hazırladık ve bu bölgede yaşayan 100 kişiye ulaştık. Ankete katılanların yüzde 85’i kum zambaklarını tanımadığını, yüzde 100’ü de çalışmalar için destek vereceğini belirtti” dedi.
Dicle Yaşar (15) ise şunları söyledi:
“Özdere ve Gümüldür’de her yıl yerli yabancı turistler 5 yıldızlı otellere kalmaya geliyor. Yazın hafta sonları günübirlik ziyaretçileri de bilgilendirmek için hem İngilizce hem Türkçe broşür tasarladık. Otellerle görüştük. Broşürümüzü sosyal medya hesaplarında ve internet sitelerinde paylaştık. Çevredeki okullara eğitimler verdik. Okulların da sosyal medya hesaplarında paylaşmasıyla velilere de ulaşmış olduk. Makalemiz yayınlandı. Çevrenin Genç Sözcüleri programında birinci olursak kum zambaklarını tüm dünyaya anlatmış olacağız. Sosyal medyada ‘Doğaveturizmelele’ hashtagiyle bir kampanya başlattık. Bu etiket sayesinde siz de bize katılabilirsiniz.”
KOPARMANIN CEZASI VAR
Kum zambakları Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) tarafından koruma altına alındı. Yaşam alanlarının plaj olarak kullanılması, çiçeklerinin koparılması ve soğanlarının toplanması nedeniyle Türkiye’de nesli tükenme tehdidi altındaki 9 öncelikli türden 1’idir. Çevre Koruma Kanunu kapsamında doğadan toplanması ve ihraç edilmesi yasak ve 387 bin 141 lira cezası var.
