Aizanoi’deki agora kazısı antik kentin ticaret hayatına ışık tutacak
Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesindeki Aizanoi Antik Kenti’nde başlatılan yeni sezon çalışmalarında restorasyonun yanı sıra kazılarda yeni bulguların ortaya çıkarılması hedefleniyor.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirası Geçici Listesi'ne 2012 yılında dahil edilen, Anadolu'daki en iyi korunmuş Zeus Tapınağı'na ev sahipliği yapan Aizanoi Antik Kenti'ndeki kazılar, Cumhurbaşkanlığı kararı ve Valiliğin destekleriyle Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Gökhan Coşkun başkanlığında sürüyor.
Kütahya Valisi Ali Çelik, son dönemde bölgede yürütülen kazıların büyük ivme kazandığını söyledi. Agora olarak adlandırılan kentin antik çarşısındaki dükkanların büyük bölümünün bu yıl açığa çıkarılmasının hedeflendiğini belirten Çelik, "Agorayı açığa çıkarmaya başladık ve çalışmalar burada yoğunlaştı. Agora'da bulunan 5 dükkanın kazı çalışmalarının bu sene bitirilmesi düşünülüyor. Agora'nın ortaya çıkarılmasıyla Zeus Tapınağı ile ticaret alanlarını ve kentin o döneme ait anıtsal yapılarını bütünleştirmiş olacağız" dedi.
Çelik, agoranın tamamen açığa çıkarılmasının Aizanoi'nin ticari hayatına adeta ışık tutacağını vurguladı. Antik dönemde "Penkalas Çayı" olarak adlandırılan Koca Çay'da da çalışmaların süreceğini aktaran Çelik, "Penkalas Çayı'nın neredeyse tamamını kazdık. Antik dönemde 3 Roma köprüsüyle birbirine geçiş alanlarıyla bağlanmış kenar rıhtım duvarlarının hepsi bir sanat eseri şeklinde. Burada yürütülen çalışma aslında bir kentsel ıslah çalışması. Roma'nın kendine özgü mimarisiyle bütünleştirilmiş Çavdarhisar'ı koruma altına almak için bir ıslah çalışması yapılıyor. Romalılar 3 köprüyle kent içi geçişleri sağlamışlar. 2 köprümüzü ıslah etmiştik ve restorasyonları tamamlanmıştı. 3'üncü köprünün ayaklarında kazı çalışmaları devam ediyordu. Bu sene rıhtımın karşısındaki alanda yürütülen çalışmalarda yakın zamanda tamamlanıp bu köprünün restorasyonuna başlanacak."
Çelik, antik tiyatro alanında da bu yıl çalışma yapılmasının hedeflendiğini anlattı. Tiyatrodaki kazı çalışmalarının büyük bölümünün tamamlandığı bilgisini veren Çelik, "Yaklaşık bir yıla yakın sürede restorasyon projesi hazırlıkları devam etti. Onun ihalesini yapmıştık ve çalışmalar bitti. Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kuruluna sunulacak. Onaylandığı zaman da tiyatronun restorasyonu başlayacak. Bütün bunlar buraların kendi dinamiği için ve görselliği, ambiyansı için çok değerli çalışmalar olacak" diye konuştu.
Vali Çelik, Aizanoi Antik Kenti'nde bölgenin geçmişe ışık tutacak yeni bulguların bu yıl da ortaya çıkmasının beklendiğini sözlerine ekledi.
AİZANOİ ANTİK KENTİ HAKKINDA
Kütahya il merkezine 57 kilometre uzaklıkta yer alan, Frigya'ya bağlı Aizanitislerin ana yerleşim merkezlerinden biri kabul edilen Aizanoi kent alanının, milattan önce 3000'li yıllardan itibaren kullanıldığı tahmin ediliyor. Milattan önce 133'te Roma egemenliğine giren, piskoposluk merkezi de olan kentin erken Bizans döneminde önemini yitirdiği belirtiliyor. 13. yüzyılda Çavdar Tatarları'nın üssü olan, sonraları Çavdarhisar ismini alan kent, Avrupalı gezginlerce 1824'te keşfedildi.
Alman Arkeoloji Enstitüsünce 1970-2011 yıllarında yapılan kazılarda Anadolu'nun en iyi korunmuş Zeus tapınağı, tiyatro, stadyum, iki hamam, dünyanın ilk borsa yapısı, sütunlu cadde, Koca Çay üzerinde 5 köprü, "Meter Steunene" kutsal alanı, nekropoller, bent ve su yolları gün ışığına çıkarıldı. Tapınağın çevresinde milattan önce 3000'li yıllara ait yerleşim tabakaları bulundu.
Antik kentte 41 yıl boyunca yaz aylarında çalışma yürüten Alman Arkeoloji Enstitüsünün lisansı, Bakanlar Kurulu kararıyla 2011'de iptal edilerek kazı görevi Türk arkeologlara verildi.
