Stanford Üniversitesi bu hafta, nöral implant konusunda etkileyici bir gelişmeyi duyurdu. Üniversitenin araştırmacıları, felçli bir kişide implant kullandı. Bu sayede denek, elle yazdığını hayal ederek, dakikada yaklaşık 90 karakter yazmayı başardı.

İmplantlar yoluyla felçli insanlara yazma yeteneği kazandırarak kendilerini ifade etmelerini sağlamaya yönelik girişimler, şimdiye kadar sadece sanal bir klavye vermeyi ve zihinleri ile bir imleci hareket ettirmelerini içeriyordu. Yöntem; etkili ancak yavaştı. Üstelik imlecin bir tuşa gitmesi için deneğin tüm dikkatini vermesi gerektiği gibi ve sistemi nasıl kontrol edeceğini öğrenmesi için de zaman harcaması lazımdı.

İMPLANT İLE DÜŞÜNCELERİNİ İFADE EDEBİLECEKLER

Araştırmacılar yazı karakterlerini beyinden çıkarıp sayfaya taşımak için başka olası yollar aramaya başladılar. Yazmak için düşünce sürecimizin bir yerinde, belirli bir karakter kullanma niyetini oluşturduğumuz üzerinde duran bilim insanları, bu niyeti takip etmek için bir implant kullanmanın potansiyel olarak işe yarayabileceğini düşündüler.

Bunun üzerine araştırmacıları, felçli bir kişinin premotor korteksine iki implant yerleştirdiler. Bu alanın, hareketleri gerçekleştirme niyetinin oluşturulmasında yer aldığı düşünülüyor.

İmplantları yerleştirdikten sonra, araştırmacılar katılımcıdan bir sayfaya mektup yazdığını hayal etmesini istedi ve bunu yaparken de deneğin sinirsel aktivitelerini kaydettiler. Sonunda, katılımcının motor öncesi korteksinde yaklaşık 200 elektrot olduğu ancak hepsinin mektup yazmak için bilgilendirici olmadığı görüldü.

SİSTEMİN YAVAŞLIĞI GİDERİLDİ

Stanford Üniversitesi Howard Hughes Tıp Enstitüsü araştırmacıları, çeşitli harfler hayal edildiğinde en çok farklılık gösteren sinir kayıtlarının özelliklerini belirlediler. Genel olarak, uygun karakteri %94’ün biraz üzerinde bir doğruluk oranıyla deşifre edebileceklerini buldular. Tek engel sistemin biraz yavaş ilerlemesiydi. Bu sorunu da çözmek için çalışmalar yapıldıktan sonra gelinen son noktada sistem oldukça iyi çalıştı.

Sonunda; ekranda görünen bir karakter ile düşünce arasındaki gecikme yaklaşık yarım saniyeydi ve katılımcı dakikada yaklaşık 90 karakter üretebiliyordu. Bu da bir önceki rekor olan dakikada yaklaşık 25 karakter üreten implant temelli yazma sisteminin rekorunun kolaylıkla üstüne çıkabiliyordu.

UYGULANABİLECEK DURUMDA DEĞİL AMA UMUT VADEDİYOR

Geliştirilen bu yeni sistem, araştırmacıların da belirttiği gibi; henüz tam ve klinik olarak uygulanabilecek durumda değil. Başlangıç olarak, sadece tek bir bireyde kullanıldı, bu yüzden başkaları için ne kadar işe yarayacağı hakkında henüz bir veri yok.

Elon Musk da kurucusu olduğu Neuralink ile nöral implantlar alanında çalışmalar yapıyor; ancak implantları gerçekte nasıl kullanabileceğimizi henüz gösteremiyor. Şimdilik, implant çalışmaları yoğunluklu olarak akademik camia ile devam ediyor.