Kutupları araştıran lise öğrencisi birincilik derecesiyle Antarktika’ya gidecek
Afyonkarahisarlı lise öğrencisi Deniz Çakıltaş, Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali (TEKNOFEST) kapsamında TÜBİTAK’ın “Lise Öğrencileri Kutup Araştırmaları Yarışması”nda elde ettiği birincilik derecesiyle Antarktika’ya gidecek.
17 yaşındaki Çakıltaş, Dumlupınar Bilim ve Sanat Merkezi'nde danışman öğretmeni Muhammet Öztürk ile 1922'de yayınlanan "Nanook Of The North" (Kuzey'in Nanook'u) isimli belgeselin video görüntüleri ve yazılarını inceleyip çözümleyerek "Arktik Halk İnuit Eskimoların Yaşayışına Bir Bakış" adlı projeyi hazırladı.
TEKNOFEST kapsamında TÜBİTAK'ın 22-24 Temmuz'da Giresun'da düzenlediği "Lise Öğrencileri Kutup Araştırmaları Yarışması"na gönderilen proje, 611 kutup araştırması arasında birinci seçildi.
Çakıltaş, AA muhabirine, TÜBİTAK'ın "Lise Öğrencileri Kutup Araştırmaları Yarışması"nın iki yıldır yapıldığını kendisinin de konuya ilgisinin olduğu için danışman öğretmeniyle araştırma yapmaya karar verdiklerini söyledi.
Projesinin, "Nanook Of The North" isimli belgeselin görüntülerinin incelenmesi sonucu ailenin yaşamı ve kutup kültürünün anlatılmasından oluştuğunu dile getiren Çakıltaş, şöyle konuştu:
"Robert Joseph Flaherty'in yönetmenliğini yaptığı ABD'ye ait olan bu belgesel 100 yıl önce yayınlanmış ve bununla ilgili de hiçbir zaman da çalışma yapılmamış. Yönetmenin bu eseri modern belgesel sinemanın öncüsü olarak değerlendiriliyor. Flaherty, 1920'li yıllarda elinde senaryo olmadan Kanada'nın Nunavut bölgesinde çektiği bu belgesel, Nanook ve ailesinin yaşamı üzerinden inuit eskimolarını anlatıyor. Çekilen görüntüler de 1922'de ABD'de belgesel sinema olarak yayınlanıyor. Sonrasında Fransa'da da gösterime giriyor."
"EVLERİN İGLO OLMADIĞI, KARADA KULÜBELERİNİN OLDUĞUNU TESPİT ETTİK"
Belgeseli internet üzerinden izleyerek çalıştıklarını aktaran Çakıltaş,"Belgeselin içerisinde İngilizce metinler var. Görüntülerde ses olmadığı için metinleri Türkçeye çevirerek analiz ettik. Sonrasında kutuplarda yaşam kültürüyle ilgili geniş bir perspektifte inceleme sunumu hazırladık. Yanlış olarak bilinen kavramlar olduğunu belirledik. Mesela onlara eskimo değil, inuit olarak hitap edildiği ile yaşadıkları evlerin iglo olmadığı, karada kulübelerinin olduğunu tespit ettik. Bu sunumum da TÜBİTAK jürisinin ilgisini çekti ve projem 1. oldu."diye konuştu.
"ANTARKTİKA'DA 1 AY CİVARINDA KALABİLECEĞİMİZ SÖYLENİYOR"
Çakıltaş, elde ettiği birincilik dolayısıyla ödül olarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Antarktika'ya yapılacak bir sonraki Ulusal Antarktika Bilim Seferi ekibine kendisinin de dahil edildiğini, bunun için çok heyecanlı olduğunu dile getirdi.
Programın henüz netleşmediğine değinen Çakıltaş, şöyle devam etti:
"Antarktika'da yaklaşık 1 ay civarında kalabileceğimiz söyleniyor ama kutuplar, benim ilgili çeken bir alan olması nedeniyle de araştırma projemle bilmediğim çok fazla kavram öğrendim. Bunun dışında ilerleyen yıllarda kutuplarla ilgi farklı projelerde de yer almak istiyorum. Üniversite ve ilerleyen yıllarda kutuplar alanı benim hayatımda olmaya devam edecek."dedi.
Danışman öğretmen Muhammet Öztürk de öğrencisiyle yaklaşık 6 aydır belgesel üzerinde çalıştıkları projenin TÜBİTAK'ın yarışmasında Sosyal ve Beşeri Bilimler arasında kategorisinde finale kalan 21 eser arasından birincilik elde etmesiyle gururlandıklarını dile getirdi.
Öztürk, "Kutuplar alanıyla ilgili çalışmalarımız ilerleyen yıllarda da devam edecek. Deniz, ilerleyen zamanda Antarktika'ya gidecek. Bu da onun için büyük bir deneyim olacaktır. Bu çalışma da Türkiye'mizin kutup bilimi ve hafızasına katkı sağlayacaktır." değerlendirmesini yaptı.
Dumlupınar Bilim ve Sanat Merkezi Müdürü Hakan Gümüş ise yarışmada okullarından birincilik elde eden Deniz Çakıltaş ile üçüncü olan Kazım Fincankaya'nın derecelerinin Türkiye'nin ilerleyen yıllarda kutuplarda ve bilim çalışmalarında söz sahibi olması için önemli başarı olduğunu ifade etti.
