Einsteinium: Albert Einstein’ın adını verdiği elementin gizemi 100 yıl sonra çözüldü
Ünlü fizikçi Albert Einstein’ın Nobel Ödülü almasından 100 yıl sonra, adının verildiği radyoaktif elementin gizemi çözüldü. ABD’de Stanford Üniversitesi’nden bilim insanları, “Einsteinium”u ilk kez kimyasal tepkimeye sokmayı başardı.
Yaklaşık 100 yıl önce, ünlü fizikçi Albert Einstein, ışığın hem parçacık hem de dalga olduğunu kanıtlayan fotoelektrik etkiyi keşfedince, bilim dünyası yeni bir çağa girdi. Einstein, çalışmaları için 1921’de Nobel fizik ödülünü aldı, ardından nükleer füzyon ve fisyonla ilgili teoriler geliştirdi.
Bununla birlikte, Einstein’ın keşifleri, nükleer enerji ve nükleer silah teknolojisinin gelişmesine yol açtı. Bu nedenle, daha önce bilime yabancı bir element, 69 yıl önce bir nükleer patlamanın kimyasal enkazında keşfedildiğinde, ona ünlü fizikçinin adı verildi. Ancak, Einsteinium (Aynştaynyum) adı verilen maddenin gizemi uzun bir süre çözülemedi.
YENİ ELEMENTLERİN KEŞFEDİLMESİNİ SAĞLAYACAK
NTV'nin aktardığına göre, Einstein’ın Nobel ödülünü kazanmasından 100 yıl sonra, Stanford Üniversitesi kimyagerleri, nihayet bu bulunması zor ve oldukça radyoaktif elementin kimyasal davranışını ilk kez inceledi.
Araştırmacılar, yaptıkları çalışmanın periyodik tabloya ilişkin anlayışımızı geliştirebileceğini ve yeni elementlerin keşfedilmesini sağlayabileceğini ifade etti.
İLK KEZ HİDROJEN BOMBASI DENEYİNDE KEŞFEDİLDİ
İlk kez 1952'de Pasifik Okyanusu'ndaki Elugelab adasında (şimdi Marshall Adaları'nın bir parçası) "Ivy Mike" adlı bir termonükleer cihaz patlatıldığında keşfedilen Einstenium (Es), periyodik tabloda yedinci sırada yer alıyor. Atom numarası 99 olan element, dünyanın ilk hidrojen bombası testinde ortaya açıktı. Böyle bir patlama nükleer fisyon bombalarından (1945'te Japonya'ya atılanlar gibi) dört kat daha fazla enerji ve benzer miktarda kömürün yakılmasından dört milyon kat daha fazla enerji yaratıyor.
ŞİMDİYE KADAR YALNIZCA 200 ATOMU TESPİT EDİLDİ
Bununla birlikte Einsteinium’un şimdiye kadar yalnızca 200 atomu tespit edildi, bu onun ne kadar nadir bulunduğunu gösteriyor.
Einsteinium’un bir bileşikteki diğer elementlerle nasıl etkileşime girebileceğini ilk kez inceleyen bilim insanları radyoaktif elementten bir kimyasal bir bileşik sentezlemeyi başardı. Çalışma, elementin yapılarının açığa çıkmasını sağlamak için kimyasal bileşiklerde yüksek enerjili ışığı ışınlayan Stanford Synchrotron Radyasyon Işık Kaynağı altında yapıldı.
İLK KİMYASAL BİR TEPKİMEYE SOKULDU VE ELEKTRON DEĞERLİĞİ ÖĞRENİLDİ
Araştırmacılar, sonunda Einsteinyum atomları ile çevresindeki diğer atomlar(oksijen, karbon, nitrojen vs.) arasındaki bağ mesafelerini ilk kez ölçmeyi başardı. Bu durum ise, bilim insanlarının Einsteinium içeren diğer bileşik kombinasyonlarının neye benzeyeceğini tahmin edebileceğimiz anlamına geliyor ve mevcut kimya bilgilerine tamamen yeni kombinasyonlar ekliyor.
Bilim insanları, Einsteinium'un atomlarındaki değerlik elektronlarını da ölçmeyi başardı. Bir elementteki bir atomun başka kaç atoma bağlanabileceğinin bilinmesine olanak tanıyan elektron değerliği, kimyada, evrenin yapı taşlarının şeklini ve boyutunun anlaşılmasını sağlayan temel bir öneme sahip.
Öte yandan, Einsteinium, periyodik tablodaki değerlik sayıları arasında belirsiz bir konumda yer alıyor, bu nedenle onun değerini belirlemek, periyodik tablonun yeniden organize edilmesini sağlayacak.
