Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sorumluluğunda, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE) koordinasyonunda düzenlenen seferin ekibine bu sene projeleriyle dahil olan genç bilim insanları, sefer süresince projelerini Kuzey Kutbu’nda test etti.
5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy, Arktik seferine kendi bilimsel projeleriyle gelmeye hak kazanan 3 lise öğrencisinin bulunduğunu söyledi.
Özsoy, şunları kaydetti:
“Kocaeli’nden, Kastamonu’dan ve Afyon’dan (gelen öğrenciler) kendi projelerini Arktik’te birebir yapabilme ve yaptıkları ölçümleri değerlendirebilme adına bu çalışmaları yerinde gerçekleştirdi. Hem bilim insanları ile bir arada olmak, Arktik bölgeyi görmek ve Arktik bölge için proje geliştirmiş olup bu dereceyi kazanarak yanımızda olmaları tabii bizler için çok kıymetli. Bu anlamda baktığımızda gençlerimizin projelerini yerinde tatbik etmeleri de çok kıymetli.”
“Arktik’e gelmiş olmak büyük ihtimalle onların hayatında çok büyük bir rol oynayacak”
Özsoy, genç bilim insanlarının kendi bilimsel projeleriyle Arktik’te bulunmaya hak kazandıklarını ifade ederek, “Bu projeleri hayata geçirecekleri, geçirdikleri ve sonuçları alıp bunları bilimsel yayınlara da çevirecekleri bir süreç onları bekliyor” dedi.
Öğrencilerin Arktik’te bulunarak yaptığı çalışmaların kendisini 2007 yılındaki öğrencilik yıllarına götürdüğünü belirten Özsoy, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Öğrencilerimizden bir tanesi 2007 yılında daha doğmamış bile, yani hakikaten gençlerimizin yıllar sonra Arktik’te olması… Benim 18 yıl önce Arktik’e geldiğim dönemler bunun hayalini kurmuştum. Türk bilim insanlarının, gençlerimizin, genç bilim insanı adaylarımızın burada olacağı hayallerinin 18 sene sonra gerçekleşmiş olduğunu görmek inanılmaz derecede büyük mutluluk benim için. Svalbard’da özellikle benim ders aldığım üniversitenin olduğu alandan gençlerimizle beraber geçmemiz… O dönemlerden bu yana şimdi onlar üniversiteye hazırlanan gençlerimiz üniversiteye girecekler ve kendilerine bir yol çizecekler. Arktik’e gelmiş olmak büyük ihtimalle onların hayatında çok büyük bir rol oynayacak. Şu an Türkiye’nin dört bir yanından 13 lise öğrencisi hem Arktik’te hem Antarktika’da bilimsel çalışmalarını icra etme şansını elde ettiler.”
“İklimin doğanın bu denli değişmesi bana oldukça farkındalık kazandırdı”
Bu yıl Arktik bilimsel araştırma seferine katılma hakkı kazanan Dumlupınar Bilim ve Sanat Merkezi öğrencilerinden Rukiye Aslı Kilci, Arktik bölgede bulunduğundan dolayı çok mutlu olduğunu ifade ederek, projesinin detaylarını anlattı.
Kilci, projesinde öncelikle kutup keşiflerinde kutup kaşiflerinin 1811 ve 1927 yılları arasında çizdiği kutup resimlerini, kutupları tanıtımı yönünde attıkları ilk adımları analiz ettiğini belirterek, “Bunları farkındalık çalışması olarak dijital çizgi roman olarak gerçekleştirdim. Ayrıca projemi sadece ulusal alanda da değil, uluslararası alanda da etkin bir hale getirmek için Norveç’te çeşitli saha çalışmaları gerçekleştirdim. Bu noktada edindiğim bilgiler, aldığım deneyimler sonucunda da birincilik ödülü almaya hak kazandım” dedi.
Kaşiflerin kutuplara gelerek gördükleri ve çizdiklerini bir lise öğrencisi olarak kendi gözünden resmettiğini ifade eden Kilci, “Bu şekilde de oldukça büyük bir deneyim ve bu kazanımı ileriki hayatımda da devam ettirmek ve kutupların tanınırlığını özellikle ulusal alanda yaygınlaştırmak, farkındalık oluşturmak için farklı çalışmalarla kendimi geliştirmeye devam edeceğime inancım tam” diye konuştu.
Sefer sırasında deniz buzu üzerinde kutup ayısı ve yavrusunun resmini çizen Kilci, “İklim değişikliği açısından da aslında o dönemde kutupların insan eli değmeden kendi doğal halini resmedilmesiyle bizim oraya varıp kutup ayıları olmadan kutupları resmetmemiz. Yani özellikle buzulların bu yönde azalması ve iklim değişikliğinin sonucu olarak iklimin doğanın bu denli değişmesi bana oldukça farkındalık kazandırdığını söyleyebilirim” şeklinde konuştu.
Öte yandan Kilci, seferde bulunduğu süre boyunca bilim insanlarının, deniz buzlarının ve kuzey kutup canlılarının resimlerini de çizdi.
“Bu yaşlarda gelmek benim için çok büyük bir deneyim oldu”
Arktik bölgede projesini test etme fırsatı bulan TÜBİTAK Fen Lisesi öğrencilerinden Elif Berra Demir ise sürdürülebilirlik ve refah alanında hazırladığı projesiyle sefere katıldığını ifade ederek, şunları kaydetti:
“Ben projemde ülkemize yetişen tarım atıklarından yenilenebilir biyoplastik ürettim. Bu tarım atıkları neler: Biri soğan kabuğu diğeri de fındık zurufu ve denizlerdeki makro algleri kullandım. Bu bahsettiğim ham maddelerden bir biyoplastik elde ettim, bunun sayesinde bakteri oluşumunu önlüyorum hem de PH değerine göre renk değişimi sağlıyorum ve bu biyoplastik doğada çözünüyor, hem suda hem toprakta herhangi bir atık oluşturmuyor.”
Kutup sularında projesini deneyebilmenin kendisine büyük bir artı getireceğini dile getiren Demir, “Bu sulardan elde ettiğim verilerle yeni bir proje yapmayı planlıyorum. Benim şu an yaşım çok küçük, bu yaşlarda gelmek benim için çok büyük bir deneyim oldu. Bu yaşlarımda elde ettiğim bu deneyim sayesinde ileriki yıllarda da bunları kullanmayı hedefliyorum” dedi.
Demir, Türkiye’nin düzenlediği bilim seferinde yer alması sayesinde gelecek yıllarda ülkeyi daha iyi yerlere taşımak için yapacağı projelerde isteğinin ve gayretinin artacağını söyledi.
“Çevremizi temiz tutalım ve havayı kirletici olan bütün gazları olabildiğince sıfıra indirelim”
Arktik Bilimsel Araştırma Seferine katılma hakkı kazanan Özlem Burma Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nden Kaan Yusuf Odacı da projesinin amacının yapay zeka testleri sayesinde kutuplardaki hava kalitesini ölçüp özellikle kutuplar için en büyük tehdit olan küresel iklim değişikliğini en çok etkileyen gaz parametresini bulup tespit etmek olduğunu ifade etti.
Odacı, projesini okuldaki rüzgar türbininden ilham alarak yaptığını belirterek, projesinin temel amacının hem mobil olabilmesiyle insanların istedikleri yerin hava kalitesini ölçüp bu hava kalitesine göre konforlarını artırabilmesi olduğunu aktardı.
Kaan Yusuf Odacı, genç bilim insanları olarak kutuplarda bilimsel araştırma yaptıklarını anımsatarak, “Kutuplardaki özellikle küresel iklim değişikliğinin etkilediği sıcaklıkları önlemek için de olabildiğince çevremizi temiz tutalım ve havayı kirletici olan bütün gazları olabildiğince sıfıra indirelim” dedi.
Böylelikle, 3 lise öğrencisi hava ve iklim, sürdürülebilirlik, sosyal ve beşeri bilimler alanında Arktik Okyanusu’nda çalışmalar gerçekleştirdi.
