Bayram ‘caretta’ları!
Antalya’nın Kemer ilçesine bağlı doğa cenneti Çıralı sahilinde bu yılki caretta caretta yuva sayısı 98’e yükseldi. Kurban Bayramı tatili nedeniyle tatilcilerin yoğun ilgi gösterdiği Çıralı’da, caretta caretta yavrularının yuvadan çıkışı devam ediyor. Bayram günleriyle birlikte yuvalarından çıkıp denize ulaşan yavru sayısı 500’ü aştı.
Dünya Doğayı Koruma Birliği'nin (IUCN) kırmızı listesinde, nesli tükenme tehlikesi altındaki türler arasındaki deniz kaplumbağa türlerinden caretta carettaların Akdeniz'deki en önemli yuvalama alanlarından Çıralı'da, Kurban Bayramı'nda da yavru çıkışları devam etti. Bungalov tipi ağaç evleriyle meşhur tatil beldesinde bayram tatili nedeniyle yoğunluk yaşanıyor.
Yerli ve yabancı çok sayıda turistin akın ettiği Çıralı'da, 20.00 ile 05.00 saatleri arasında sahile giriş yasak. Ulupınar Çevre Koruma Kooperatifi ve Çıralı Kıyı Koruma Koordinasyon Komisyonu öncülüğünde caretta caretta koruma ekibi kuruldu. DKMP 6'ncı Bölge Müdürlüğü, Beydağları Sahil Milli Park Müdürlüğü, Kemer Kaymakamlığı, Kemer Belediyesi, esnaf ile sivil toplum örgütlerinin desteğinin yanı sıra, alınan koruma önlemleri sayesinde mayıs-ekim döneminde sahildeki caretta caretta yuvaları 24 saat koruma altında tutuluyor.
Bu yıl Kemer Belediyesi tarafından maaşlı dört caretta personelinin istihdam edildiği sahilde, yuvaların tespiti ve yavruların yumurtadan çıkışlarından sorumlu Mustafa Ilgaz ile birlikte Güngör Akkelle, Faika Yeşildağ, Mehmet Başar'ın aralarında bulunduğu gönüllüler görev yapıyor. Ulupınar muhtarı Habib Altınkaya, Komisyon Başkanı Dr. Erdal Elginöz öncülüğünde maaşlı personel ve gönüllüler, yuvalamaların tespiti, yavruların yuvadan çıkışları ve denize ulaşmasını sağlıyor.
Kurban Bayramında gece mesailerine devam eden caretta caretta ekibi, bayram sürecinde de, doğal yollarla yuvalarından çıkıp denize ulaşan yavrular dışında, yuvalarından çıkış yapamamış olan caretta carettaların yuvalarını açarak, denize ulaşmalarına yardım ediyor. Caretta caretta yavrularının denize yolculuğu, yerli ve yabancı tatilcilerin de büyük ilgisini çekiyor. Birçoğu ilk defa gördükleri caretta carettaların yuvadan çıkıp denize yolculuğunu heyecanla cep telefonlarıyla video ve fotoğraf çekerek izledi.
Bu yıl Kemer Belediyesi ile protokol yaptıklarını, maaşlı dört personel dışında tabela, broşür yapımı gibi birçok konuda destek aldıklarını anlatan Komisyon Başkanı Erdal Elginöz, koruma çalışmalarını DKMP adına kooperatif olarak üstlendiklerini söyledi. Bu yıl geçen yıllardan farklı olarak bilimsel yayına yönelik çalışmalar yaptıklarını belirten Elginöz, “Kaplumbağaların markalanması, çıkış takibi ve boyut ölçümleri ile ilgili kayıtlar tutuluyor. Bunlar yıl sonunda bilimsel makaleler halinde yayımlanacak. Üniversitelerden destek alıyoruz" diye konuştu.
Şu ana kadar 98 yuva tespit ettiklerini belirten Elginöz, şöyle dedi:
"İlk yuvamız 19 Mayıs tarihinde gerçekleşti. Bu yuvalardan ilk yavru çıkışı da 18 Temmuz tarihinde başladı. O tarihten beri yuvalardan yavru çıkışı devam ediyor. Biz de yavru çıkışı bitmiş yuvaların kontrol açılışlarını yapıyoruz. Yuvada kalmış yavruları kurtarıyoruz ve var olan yumurtaları sayıyoruz. İstatiksel bir rapor hazırlamamız gerekiyor. Şu ana kadar 19 yuvamızdan yavru çıkışı var, bunların 11'inden yavru çıkışları tamamlandı ve bizde o yuvaların kontrol açılışlarını yaptık. Ortalama bu yuvalardan 50-60 kadar yavru gidiyor denize. 11 yuvayı açtığımız için 500 civarında yavruyu denize gönderdik. Biraz önce bayram yavrularını da denize gönderdik."
25 yıldır yazları 5 ay boyunca kaplumbağaların yumurta bırakmalarını ve yuvalardan yavru çıkışlarını takip eden caretta caretta gönüllüsü Mustafa Ilgaz, “Sahilde bazen saat 02.00'ye kadar nöbet tutuyoruz. Saat 04.30'da da kalkıp annenin yumurta bıraktığı yuvaları tespit edip, onların üstüne kafes koyup, koordinatlarını belirliyoruz. Genellikle insanlarla sorunlar yaşanıyor. Gece sahile iniyorlar ve 'çıkarız-çıkmayız' meselesi yaşanıyor. Tartışmaya girmeden bu işlerin daha güzel çözümünü istiyoruz ama insanlarla daha çok sıkıntılar yaşıyoruz" dedi.
